مدیرسا: در صورت عدم سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، رشدی که در این بخش صورت بپذیرد به مفهوم این است که در حقیقت داریم از منابع طبیعی مصرف می نماییم و این مساله مهمی است که نیازمند برنامه ریزی است.
به گزارش مدیرسا به نقل از مهر، یکصد و سی و هفتمین نشست علمی-تخصصی پژوهشگاه توسعه و آینده نگری با عنوان «نقش موازنه تولید و مصرف محصولات کشاورزی در مهار تورم» با حضور مجتبی پالوج قائم مقام مؤسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی بعنوان مدیر علمی، غلامحسین آقایان مشاور وزیر جهاد کشاورزی در امور برنامه ریزی و توسعه کشاورزی دانش بنیان و قاسم محمدی نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی و مدیرعامل سابق کشت و صنعت مغان بعنوان سخنران برگزار گردید.
در ابتدای نشست مجتبی پالوج، قائم مقام مؤسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی وزارت جهاد کشاورزی ضمن اشاره به تاریخچه ظهور مفهوم تورم، اظهار داشت: پیدایش این پدیده در اروپا به سده نوزدهم میلادی بازمی گردد در واقع تورم یک پدیده اروپایی بشمار می رود که برای پوشش هزینه های جنگ، دولت های اروپایی مبادرت به چاپ پول کردند و این پول های بی پشتوانه به پدیده تورم منجر گردید.
وی ضمن اشاره به سه دسته بندی از پدیده تورم، اضافه کرد: گاهی تورم حاصل فزونی پول، گاهی حاصل فزونی تقاضا و گاهی حاصل فزونی قیمتها است. در این میان باید توجه داشت فارغ از این سه دسته، تورم در مجموع باعث سفته بازی، کاهش امید، کاهش جذابیت دارایی پولی و… می شود، ازاین رو سیاستمداران همواره به دنبال کاهش تورم هستند و دراین میان لازم است بدانیم برخورد با تورم باید ریشه ای باشد نه مقطعی.
این محقق در ادامه به اهمیت مقوله کشاورزی و مواد غذایی اشاره نمود و افزود: بحث امنیت غذایی و خودکفایی در امنیت غذا و اطمینان از غذای سالم باید مورد توجه ویژه سیاست گذاران حوزه کشاورزی و سلامت جامعه باشد. جالب است بدانیم پیش از انقلاب بخش کشاورزی کشور در مجموع ۲۵ میلیون تن تولید داشت و الان این رقم به ۱۲۵ میلیون تن تولید رسیده است. در این خصوص اقدامات گسترده ای صورت پذیرفته است، بعنوان مثال در تولید ماهی پیش از انقلاب زیر ۵۰ هزار تن تولید را تجربه کرده ایم که این عدد الان بیشتر از ۱.۲ میلیون تن رسیده و برنامه ریزی صورت گرفته برای افزایش تولید تا مرز ۱.۸ میلیون تن در چارچوب برنامه هفتم صورت پذیرفته است با این وجود باید به محدودیت های اقلیم هم توجه ویژه داشته باشیم.
پالوچ همینطور به مقوله الگوی مصرف مواد غذایی اشاره نمود و اظهار داشت: استفاده مردم از مواد غذایی تابعی از درآمد، تبلیغات و… است که همگی در جای خود دارای اهمیت خاص است. بانک جهانی در هر دو هفته گزارشی از تورم مواد غذایی منتشر می کند که بررسی این گزارش ها نشان داده است افزایش قیمت های مواد غذایی یک پدیده جهانی است؛ ولی باید توجه داشت که این مسئله جهانی با عنایت به مسائل اقتصادی ما در کشور مزید مشکل برای مردم شده است که میتوان با مدیریت درست از این پدیده گذر کرد.
سیاست ۱۳۰ میلیون قطعه جوجه ریزی در ماه
در ادامه این نشست غلامحسین آقایا، مشاور وزیر جهاد کشاورزی در امور برنامه ریزی و توسعه کشاورزی دانش بنیان ضمن اشاره به مأموریت رصد توازن میان تولید و مصرف مواد غذایی، اظهار داشت: امروزه دنیا به این نتیجه رسیده است که امنیت غذایی مساوی با امنیت ملی است بخصوص پس از کرونا و جنگ های صورت گرفته، این مورد مهم تر از قبل شده است.
وی ضمن اشاره به نقشه تولید و مصرف مواد غذایی تحت عنوان پروژه افرازبندی، اظهار داشت: رشد تجمعی بخش کشاورزی به صورت میانگین در سالهای اخیر ۲۹ درصد بوده است که این میزان رشد، بخش کشاورزی را از بخش نفت و صنعت جلوتر برده است. درعین حال در قسمت سرمایه گذاری وضعیت مطلوبی را در قسمت کشاورزی تجربه نکرده ایم. باید توجه داشته باشیم در صورت عدم سرمایه گذاری در قسمت کشاورزی، رشدی که در این بخش صورت بپذیرد به معنای اینست که در واقع داریم از منابع طبیعی مصرف می نماییم و این مورد مهمی است که نیازمند برنامه ریزی است.
وی ضمن اشاره به زنجیره تأمین در قسمت کشاورزی، اضافه کرد: خرید بالای ۱۰ میلیون تن گندم در کشور و پیشبینی های سال آینده هم همین روند خوب تولید را نوید می دهد و بر مبنای بررسی مدلهای هواشناسی خوشبختانه وضعیت تولید گندم در کشور مطلوب خواهد بود. همینطور بر مبنای مدلهای ارزیابی، بررسی وضعیت بارش ها، رطوبت خاک و وضعیت سدها، سال جاری و سال آینده شرایط خوبی را در قسمت کشاورزی پیش رو خواهیم داشت.
آقایا افزود: در این شرایط باید به فکر بهره وری باشیم، پیشبینی شرایط بهره ور و بسته های حمایتی در حوزه گندم شرایط خوبی را نوید می دهد. البته سیاست های عرضه نان به اجزای دیگر نیاز دارد که باید به آنها توجه کرد.
وی ضمن اشاره به نمودار قیمت شیر در ماه های مختلف سال، اضافه کرد: بعنوان مثال در سال ۱۴۰۱ با افزایش نرخ ارز یک افزایش نرخ در زمینه تولید شیر را تجربه کردیم، با این وجود در چند ماه گذشته محصولات لبنی زیر قیمت مصوب وارد بازار شده است. بر مبنای بررسی مدلهای موجود در حوزه مصرف مواد غذایی، مصرف گوشت مرغ جایگزین مصرف گوشت دام سبک و سنگین شده است.
این محقق ضمن اشاره به محدودیت دام مولد و تله قیمت خوراک دام پارسال و قیمت تمام شده دام، اظهار داشت: برای ایجاد موازنه در تولید و مصرف محصولات کشاورزی و مهار تورم، پشتیبانی از تولیدکننده باید همواره مورد توجه ویژه باشد.
مشاور وزیر جهاد کشاورزی اضافه کرد: با بررسی تمام مدلهای موجود در شرایط تورم باید یارانه تولیدکننده را حفظ نماییم و باید بدانیم یارانه تولید مهم تر از یارانه بخش مصرف است و همینطور قیمتها با سرعتی که بالا می روند با همان سرعت پایین نمی آیند. در قسمت کشاورزی باید توجه داشت که بعضی از تولیدکنندگان گرفتار نوسان و حذف می شوند. با این وجود سیاست ۱۳۰ میلیون قطعه جوجه ریزی در ماه هدف وزارت جهاد کشاورزی است که خوشبختانه اجرا شده است و درعین حال باید دقت کنیم حالا دولت وارد خرید مرغ بشود تا قیمتها گرفتار افت نشوند. در مجموع باید به موازنه قیمت تولید و مصرف و صرفه تولید توجه گردد. این پدیده در روغن و دانه روغنی و حتی در ماه های برداشت برنج هم باید مورد توجه باشد تا تولید به هیچ عنوان گرفتار صدمه نشود.
وی ضمن اشاره به محصول سیب زمینی امسال اظهار داشت: لازم به ذکر است تولید سیب زمینی می تواند در قسمت صادرات مورد بهره برداری ویژه قرار گیرد، چون که بر مبنای برآوردهای صورت گرفته، کشور روسیه نیازمند سیب زمینی است و دراین میان کشورهای پاکستان و ترکیه نمی توانند این نیاز را برآورده کنند. ازاین رو با انبارداری درست میتوان از این فرصت استفاده نمود. باید توجه داشته باشیم بخش کشاورزی صنعت نیست که یک سو نهاده وارد شود و از طرفی به صورت مکانیزه محصول بیرون برود، بلکه چندین ماه زمان لازم است تا به تولید محصول منجر شود.
آقایا افزود: بحث افرازبندی زمانی و مکانی در بحث کشاورزی می تواند مورد توجه باشد. اگر بتوانیم شرایط تولیدات کشاورزی را تسهیل نماییم و با راهبرد درست عمل نماییم و شرایط سود حاشیه بازار را برای کشاورز در نظر بگیریم، می توانیم مقوله امنیت غذایی را تا حدود زیادی کنترل نماییم و دراین میان باید بدانیم قیمت ثابت در قسمت تولید کشاورزی جواب نمی دهد. قیمت گذاری باید در یک طیف مقاومتی و حداکثری باشد. بعنوان مثال اگر ۱۰ درصد تولید مرغ هم کاهش پیدا کند عددی نزدیک به ۲۵۰ هزار تن مرغ می شود که این میزان را از هیچ جای دنیا نمی شود جمع آوری کرد؛ ازاین رو به هر ترتیبی شده است باید میزان و حجم تولید را حفظ نماییم تا به دو هدف امنیت غذایی و مهار تورم نائل شویم.
آیا زنجیره تولید محصولات کشاورزی شکل گرفته است؟
در ادامه این نشست قاسم محمدی، نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی و مدیرعامل سابق کشت و صنعت مغان اظهار داشت: موازنه تولید و مصرف مواد کشاورزی بگونه ای شده است که هم تولیدکننده احساس زیان می کند و هم مصرف کننده احساس می کند هزینه بالایی را پرداخت می کند. به نظر می آید کشاورزی ما اقتصادی نیست بلکه روند وضعی دارد.
وی افزود: افزایش نرخ رشد و کنترل تورم باید مورد توجه باشد و تولید را حفظ کرد. نگاه تاجرمنشانه در بعضی از مواقع مانع حداکثر تولید می شود. همینطور مدیریت مقوله آب نیازمند برنامه ریزی دقیق است و باید به سمت آبیاری زیر سطحی حرکت نماییم.
محمدی، ضمن اشاره به راهبردهای بخش کشاورزی، اظهار داشت: در قسمت راهبردها باید در ابتدا پرسید آیا زنجیره تولید محصولات کشاورزی شکل گرفته است؟ دراین بین باید روی بحث آب توجه خاص داشته باشیم. شهرک های کشاورزی الان ناقص مانده و سرمایه گذاری های ناقص و به مرحله تولید و بهره دهی نرسیده باعث عدم سود اقتصادی حاصل از این طرح ها باعث تورم شده است. بعنوان مثال تبدیل شکر فله به شکر خانواده با چندین دستگاه صنعتی می تواند محقق شود. همینطور باید نقش مردم را به درستی به آنها بگوییم. بازچرخانی و بازیافت محصولات هم باید مورد توجه واقع شود و اصلاح نهاد حقوقی بخش کشاورزی در ایران در حوزه های مختلف باید موردتوجه قرار گیرد.
وی ضمن اشاره به این که دانش بنیان ها می توانند با تولید بذر و نهال مقاوم و متناسب با اقلیم ایران، به بهره وری بیشتر و کنترل قیمت تمام شده و مهار تورم در این بخش کمک کنند، اظهار داشت: ضروریست به سمت آبیاری زیر سطحی حرکت نماییم. در واقع این آبیاری کمک می نماید تا مشکل آب حل و زمین نم دار شود.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس هشتم ضمن اشاره به مدلهای کاهش هزینه اضافه کرد: برنامه ریزی برای حضور متخصصان در مزارع تولید و پشتیبانی از کشاورز باید مورد توجه واقع شود و همینطور باید سیستم های بروکراسی به نحوی اصلاح گردد تا مساله کشاورز حل شود.
وی با اشاره به اینکه کشاورزی ریسک بالایی دارد، اظهار داشت: توجه به این بخش برای دولت ضروری می باشد.
وی ضمن اشاره به این که زنان می توانند در زمینه کشاورزی وارد شوند و موفق هم باشند، تصریح کرد: اگر بانکها همراهی لازم را داشته باشند می توانند مسائل بخش کشاورزی را برطرف کنند. همینطور رشد تولید و مصرف پایدار نباید فراموش شود.
محمدی در انتها اظهار داشت: همراهی و حمایت های ریاست جمهوری با مجموعه کشت و صنعت مغان این مجموعه عظیم را تبدیل به مجموعه ای سودرسان و فعال کرد که این اقدامات با تلاش جوانان این مرز و بوم رقم خورد.
منبع: modirsa.ir
