جدال نافرجام و بی سند بر سر ارزان فروشی بلیت هواپیما

مدیرسا: اعتراض به ارزان فروشی بلیت هواپیما در یكی از وب سایت های فروش اینترنتی كه از هفته پیش شكلی رسمی به خود گرفت، امروز باز با تجمع تعدادی از آژانس های مسافرتی بدون فرجام ادامه پیدا كرد. درحالیكه طرفین بدون نمایش اسناد متقن اهتمام در اثبات این تخلف یا رد آن داشتند، از نهادهای ناظر دعوت شد به این سوژه رسیدگی و با متخلف برخورد جدی كنند.
به گزارش مدیرسا به نقل از ایسنا، هفته گذشته نامه ای منتسب به انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران به این شرح منتشر شد: «طبق گزارش های واصله از طرف تعداد قابل توجهی از همكاران ما سایت های در رابطه با آن شركت، اقدام به فروش بلیت با ۵ تا ۹ درصد تخفیف مستقیم به مسافر می كنند كه خارج از ضابطه و عملا سبب ضرر و زیان و لطمه به فعالیت سایر دفتر خدمات مسافرتی و جهانگردی شده است و مورد اعتراض انجمن و سایر همكاران بوده. خواهشمند است در اسرع وقت نسبت به توقف روش اتخاذ شده در زمینه فروش بلیت با تخیفیف های مذكور اقدام نمایید. بدیهی است در صورت عدم مبادرت به منظور حفظ حقوق خیلی از همكاران لاجرم نسبت به شكایت از مراجع قانونی اقدام خواهد شد. »
مدیر آن وب سایت، این نامه را یك تهدید خواند و در دفاع از اقدام خود اظهار داشت: «قیمت بلیت دو قسمت دارد؛ یك بخش آن نرخ اصلی (Fare) است كه آژانس از شركت هواپیمایی دریافت می كند و بخش دیگر كمیسیونی است كه بسته به نوع روابط تجاری آژانس و ایرلاین و معمولا از ۳ تا ۹ درصد تعیین میگردد. ما و دیگر سامانه های فروش بلیت روش كار متفاوتی به نسبت آژانس ها داریم و معمولا عمده فروشی انجام می دهیم كه بر همین مبنا حجم فروش روزانه مان گاه تا ۲ هزار قطعه بلیت پرواز خارجی می رسد؛ عددی كه روزانه برای یك آژانس محقق نمی گردد. بدین سبب تصمیم گرفتیم در شرایط اقتصادی موجود بخشی از آن كمیسیون را به مردم برگردانیم. »
انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران اما در دفاع از واكنش اعتراض آمیز خود، امروز (شنبه ۱۷ آذرماه) نشست خبری را با حضور مدیران آن وب سایت ترتیب داد كه فضای آن با تجمع اعتراضی سایر آژانس دارها به التهاب كشیده شد و بدون نتیجه گیری به پایان رسید. در این نشست خبرنگاران خواستار نمایش مستندات قانونی دال بر بروز تخلف و یا رد آن شدند، اما دفاعیات بیشتر حالتی تئوریك با بیان كلیات از طرف طرفین كه هر یك برای اثبات محق بودن و یا بی گناهی خود تلاش می كرد، گذشت.
حرمت الله رفیعی ـ رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران ـ كه به همراه اعضای هیات مدیره در این نشست خبری حاضر شده بود، اظهار داشت: در نامه ای كه نوشتم به دوائر دولتی اعلام كردم باید این رقابت مضر از بین برود، چون تخفیف هایی كه بعضی از وب سایت ها می دهند بی رویه و خارج از عرف و خلاف بخشنامه ها و قوانین یاتا است. این رقابت نباید به چرخه اقتصادی مملكت لطمه بزند بدین سبب از دستگاه های ناظر درخواست می كنم به این سوژه رسیدگی و با آن محكم برخورد كنند.
او طرح مساله كرد كه این وب سایت ها چرا وقتی عید، اربعین و یا وقت سفر، میگردد حلقوم مردم را فشار می دهند و تخفیف نمی دهند و یا از سود كارمزد خود كم نمی كنند كه قیمت ها ارزان شود؟
رفیعی همین طور اظهار داشت: زمانی وزیر كار پیشین با رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای احداث ۵۰ هزار فرصت شغلی توافق كردند، بماند كه یك مورد از آن هم تا الان محقق نشده است اما چرا حالا با روندی ناسالم می خواهیم ۶۰ هزار فرصت شغلی كه وجود دارد را از بین ببریم؟
او اشاره كرد: ما مقابله ای با هم صنفی خود نداریم اما باید برای این اقتصاد بیمار چاره ای بیاندیشیم.
رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی با این ادعا كه بخشنامه ها و اسنادی در اختیار دارد كه عمل این وب سایت ها را تخلف برمی شمارد، بی آنكه آنها را عرضه نماید، اظهار داشت: بر طبق این بخشنامه ها تخفیف از كارمزد بلیت هواپیما تخلف است. این سود نیست كه با مردم تقسیم شود، بلكه هزینه های جاری است. اگر آنها مدعی ارزان فروشی هستند چرا در زمان پیك كار قیمت ها را نجومی بالا می برند. معتقدیم هر كسی، فرقی نمی كند اپلیكیشن، استارت آپ و یا آژانس، اگر تخلفی كرده باید بسته شود.
رفیعی اما در پاسخ به این پرسش خبرنگاری در خصوص این كه چرا وقتی این وب سایت ها گران فروشی می كنند چنین اجتماعی با حضور آژانس دارها و یا نشست خبری ترتیب داده نمی گردد و زمانی كه این تخفیف به مردم داده شده اعتراض می شود؟ اظهار داشت: چون این تخفیف به سود مردم نیست و تهدیدی برای صنف گردشگری می باشد. ما آنرا ارزان فروشی نمی دانیم، چون تخلف محرز صورت گرفته است. ضمن این كه انجمن صنفی هر بار كه گران فروشی اتفاق افتاده است؛ در زمان افزایش نرخ ارز مسافرتی، عوارض خروج و یا بلیت هواپیما طلایه دار و معترض بوده است.
فنائیان، مدیر یكی از آژانس های مسافرتی باز كه جزو معترضان كسر كارمزد در این وب سایت و متعاقب آن كاهش قیمت بلیت هواپیما در قیاس با آژانس و ایرلاین ها بود، توضیح داد: در قرارداد ایرلاین ها بندی به نام «رعایت» وجود دارد، به این معنا كه اگر شركتی بلیت هواپیما را بالاتر و یا حتی پایین تر از نرخ واقعی بفروشد، به استناد این بند با آن برخورد میگردد.
او همینطور اظهار داشت: نباید اتفاقی كه در این وب سایت ها افتاده است را ارزان فروشی دانست، چیزی به این نام وجود ندارد. بحث درباره این است كه نرخ بلیت هواپیما اشتباه است مثلا بلیت تهران ـ مشهد كه ۴۰۰ هزار تومان قیمت دارد یك میلیون تومان فروخته میگردد این قیمت را ایرلاین تعیین می كند، موضوعی كه نه به آژانس مربوط میگردد و نه به وب سایت های فروش. پس باید با ایرلاین مذاكره كرد چون ما در نرخ گذاری نقشی نداریم.
مرتضی قربانی ـ دبیر جامعه انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ـ این ارزان فروشی (به لفظ عام) و در بیان تخصصی آن حذف كارمزد را كه به كاهش قیمت بلیت هواپیما منجر گردیده است، تهدیدی برای بیكار شدن آژانس های كوچك در نقاط دور افتاده تر دانست و بیان كرد: چگونه است ۱۸۰ وب سایت فروش اینترنتی به خاطر گران فروشی پلمب می شوند اما یكباره سه وب سایت باز می شود، چه كسی از آنها حمایت كرده است؟ موسسه های مالی تجربه ای مشابه این وب سایت ها بوده اند، آنها هم سودهای خارج از عرف می دادند، ولی چه اتفاقی افتاد!؟
اما نیما قاضی ـ مدیر یكی از سامانه های فروش اینترنتی بلیت ـ كه مورد اعتراض واقع شده بود، این واكنش را برآمده از غرض ورزی و شیطنت دانست كه موجب تقابل با آژانس دارها شده است و در ادامه اظهار داشت: فهم من این است كه قوانین در بخش هایی كاستی دارد، از طرفی ساختار بازار باید اصلاح گردد تا همه با فرصتی برابر در این ساختار رقابت كنند.
وی همینطور اظهار داشت: نمی خواهیم این ماجرا شبیه دعوای تاكسی دارها و اپلیكیشن ها شود. ما سودمان را با مردم شریك می شویم چرا باید تحت فشار باشیم.
وی در پاسخ به شبهه ای كه درباره درآمد این استارت آپ با وجود حذف كارمزد بوجود آمد، اظهار داشت: در ماه گذشته روزی یك هزار بلیت پرواز خارجی صادر كردیم كه به صورت متوسط سه درصد از محل كمیسیون هر بلیت درآمد داشته ایم، اگر تشویق ها هم حساب شود، عدد قابل توجهی بدست می آید. درآمد بلیت پروازهای داخلی كه خیلی از آژانس ها انرژی زیادی روی آن نمی گذارند باز باید درنظر گرفت. صورت های مالی این استارت آپ شفاف است.
قاضی در باره وجود بند قانونی و یا بخشنامه ای كه تخفیف به مشتری از محل كارمزد را تخلف دانسته است، بدون نمایش مستندات تنها به بیان این جمله كه در تفاهم نامه ایرلاین ها خارجی چنین بندی وجود ندارد، اكتفا كرد.
اشرفی یكی دیگر از اعضای هیات مدیره این وب سایت فروش اینترنتی بلیت باز در اظهاراتی كه حاشیه های زیادی را در جمع آژانس های معترض حاضر در محل انجمن صنفی احداث كرد، اظهار داشت: ما به ضرر صنف گردشگری نیسیتم و می خواهیم این كیك بزرگ شود، چون بازار سفر بخصوص خارجی كوچك شده است.
این نشست خبری كه حدود سه ساعت طول كشید تحت تاثیر اعتراض تعدادی از آژانس دارها در مخالفت با حذف كارمزد بلیت هواپیما با عنوان تخفیف و ارزان فروشی به مشتری، قرار گرفت و سوژه آن بدون جمع بندی به حاشیه رانده شد.