در میزگرد مسیر درآمد مالیاتی در برنامه هفتم توسعه مطرح شد؛ مالیات ستانی نیازمند به روز رسانی سامانه ها

مدیرسا: در میزگرد مسیر درآمد مالیاتی در برنامه هفتم توسعه گفته شد هم اکنون برای مالیات ستانی پلتفورم کارآمدی وجود ندارد که این مساله باید اصلاح گردد.

به گزارش مدیرسا به نقل از مهر، نشست کارشناسی مسیر درآمدهای مالیاتی در برنامه هفتم توسعه با حضور محمد نوری مدیر اداره مالیات شبکه کانون های تفکر ایران، حسن میرزاپور مدیر اداره نرم افزار بانک مرکزی و علی ملکزاده پژوهشگر اقتصادی در خبرگزاری مهر اجرا شد.
در ابتدای این جلسه محمد نوری مدیر اداره مالیات شبکه کانون های تفکر ایران (ایتان) اظهار داشت: مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر دارایی و در آمد نیاز به یک پلت فرم دارد و هم اکنون برای مالیات ستانی پلت فرم کارآمدی وجود ندارد و مالیات ستانی در این بخش هنوز در نقطه صفر است.
مالیات ستانی با شیوه فعلی قابل نقد است
وی در ادامه اضافه کرد: اگر مالیات ستانی را یک بسته (درآمد محاسبه هزینه قابل قبول، محاسبه معافیت، تشخیص درآمد مشمول مالیات ستانی و…) در نظر بگیریم با شرایط فعلی مالیات ستانی با مشکل رو به رو خواهد بود؛ از گذشته تا امروز مالیات ستانی به روشی بوده که یک نفر اظهارنامه می دهد و یک ناظر این اظهارنامه را بررسی می کند و تمام موارد توسط عامل انسانی راستی آزمایی می شود حتی شناسایی مدعیان و ارزیابی مالیاتی هم با ابزارهای مالیاتی نبوده و از این جهت خروجی تشخیص برای وصول مالیات مورد بحث و انتقاد بوده است.
نوری در ادامه گفت: امروزه پارامترهای جدیدی برای مالیات ستانی در دنیا وجود دارد که نقش انسانی را به حداقل می رساند و بیشتر پرونده های مالیاتی بدون عوامل انسانی به جمع بندی می رسد؛ در حقیقت مجموعه ای از ساز و کارها و روابط در نظام مالیاتی آن کشور در نظر گرفته شده است که اظهار خلاف واقع که نقطه استارت مالیات ستانی از سمت مودی است در خیلی از موارد امکانپذیر نیست یا اگر امکانپذیر باشد هزینه بالایی دارد یعنی اگر اظهار خلاف واقع کنند برای مودی مالیاتی هزینه بالایی دارد. قانون فروشگاهی و سامانه مودیان حرکت به سمت مالیات ستانی جدید است ایشان سپس اضافه کرد: به نظر می آید، قانون فروشگاهی و سامانه مودیان که سال ۱۳۹۸ توسط نمایندگان مجلس تصویب گردید گام مهمی برای حرکت به سمت نظام مالیات ستانی نوآورانه در عصر جدید است و تا امروز بخشنامه هایی هم در این خصوص ابلاغ کردند.
مدیر اداره مالیات شبکه کانون های تفکر ایران اشاره کرد: بطور خلاصه باید گفت مودیان مالیاتی در گام اول ارزش افزوده و در گام دوم بقیه مودیان در این پلت فرم مالیات ستانی باید ثبت نام کنند تحت عنوان سامانه مودیان مالیاتی است.
به گفته این کارشناس امور مالیاتی افرادی که با مصرف کننده نهایی طرف هستند علاوه بر ثبت نام در سامانه مودیان باید در پایانه فروشگاهی نیز ثبت نام کرده و از پایانه فروشگاهی بهره گیرند.
نوری بیان کرد: سال قبل نخستین فراخوان برای شرکت های بورسی صادر شد که مودیان وارد شوند و صورت حساب الکترونیکی صادر کنند پس از آن در آغاز زمستان شرکت های دولتی مشمول شدند و باید ثبت نام می کردند از شروع سال جاری نیز باقیمانده اشخاص حقوقی وارد این فرآیند شدند و برای ثبت نام در سامانه مودیان اقدام نمودند.
سامانه های مالیاتی نیازمند همکاری دیگر دستگاهها هستند
وی اضافه کرد: سازمان امور مالیاتی برای هوشمند سازی به ظاهر نیاز به یک سامانه امور مالیاتی دارد که این سامانه پیش نیازهایی دارد خارج از امور مالیاتی به عنوان مثال اختصاص شناسه کالا و خدماتی که عرضه می شود و این پیش نیاز مهمی است که بانک مرکزی و بانکها باید با سازمان امور مالیاتی همکاری کنند.
نوری افزود: باید دید که بانکها چقدر توان همکاری درباب تراکنش های و صورتحساب های الکترونیکی دارند و مقرر است چقدر به سامانه مودیان کمک کنند. چونکه قسمتی از وظایف بانک مرکزی دادن اطلاعات به این سامانه برای دریافت صحیح اطلاعات مالیات برعایدی سرمایه است که باید با نظام هوشمند و مدرن این بخش را مجری گری کرد. در دولت قبل آنچنان علاقه ای به هوشمند سازی نبود اما در دولت فعلی باید این رویه اصلاح گردد. وی همین طور با اشاره به قانون پایانه های فروشگاهی اشاره کرد: قانون پایانه های فروشگاهی که صورت حساب ها در آن به شکل الکترونیکی صادر می شود یک چالش بزرگ دارد چونکه این سامانه مردم را درگیر سیستم می کند اما اگر صدور صورت حساب الکترونیکی به یک کار روزمره و عادی افراد تبدیل گردد اجرای مالیات برعایدی سرمایه می تواند عملیاتی شود. عدالت مالیاتی با سامانه های مالیاتی
در ادامه این جلسه حسن میرزاپور مدیر اداره نرم افزار بانک مرکزی بیان کرد: مقابله با فساد یکی از اهداف سامانه های مالیاتی است که باید محقق شود و عدالت مالیاتی صورت گیرد؛ در نظام مالیاتی فعلی که بصورت سنتی اداره می شود مشکلاتی وجود دارد و این مسئله باعث شده است که به سمت یک نظام مالیاتی هوشمند حرکت نماییم و از شکست هایی که در این راه می خوریم درس گرفته و به سمت تکنولوژی های جدید حرکت نماییم.

وی اشاره کرد: صحبتی که با رییس کل بانک مرکزی داشتم پلت فرم هایی در نظر گرفته شده است تا بوسیله این پلت فرم ها بتوان به سمت نظام مالیاتی هوشمند حرکت کرد.
با شرایط فعلی امکان مالیات ستانی هوشمند وجود ندارد
میرزاپور اشاره کرد: بحث مالیات ستانی می تواند برمبنای دو مبنا باشد یک خود اظهاری که خود شخص انجام می دهد و به سبب فرهنگی اکثراً رغبتی بر ارائه مالیات ندارند و موضوع بعدی مالیات گیری هوشمند است که این مساله در کشور ما کامل نیست و باید اطلاعات تا حدی تکمیل شود چونکه اطلاعات سازمان مالیاتی در ایران ناقص است و این بخش را باید با جدیت دنبال نماییم تا در آینده بتوانیم در بخش مالیاتی موفق شویم.
وی در ادامه اضافه کرد: در پروژه تفکیک حساب های تجاری از غیر تجاری که از اوایل ۱۴۰۱ در بانک مرکزی آغاز شد و توافقاتی بین بانک مرکزی و سازمان امور مالیاتی به امضا رسید، شبکه بانکی در این پروژه با محوریت بانک مرکزی سرویس هایی آماده کرده تا روند تفکیک را به سازمان امور مالیاتی در قالب سیستم و بصورت آنی اعلام نماید که در فرآیند تجاری سازی برای صاحبان حساب ها و مشاغل مشوق هایی در نظر گرفته شود که حساب های تجاری خودرا اعلام کنند بطور مثال می توان تسهیلات بانکی برای حساب های تجاری و غیر تجاری در نظر گرفته شود.
بانک ها علاقه ای به متصل شدن به سیستم برخط سازمان امور مالیاتی ندارند
مدیر اداره نرم افزار بانک مرکزی بیان کرد: هم اکنون تعدادی از بانکها هنوز به سیستم آنلاین و سامانه برخط نپیوستند و حساب های تجاری را به سازمان مالیاتی ارائه نکردند؛ طبق آخرین آمار که از حساب های تجاری و غیر تجاری موجود است ۱۲ میلیون و ۲۰۰ هزار حساب سهم افراد حقیقی و ۱۰ میلیون و ۴۶۰ هزار حساب تجاری موجود است.
میرزاپور اضافه کرد: در بخش دوم مبنای تجاری سازی حساب ها در شبکه بانکی به دو روش به انجام می رسد یک روش خود اظهاری که شخص به سازمان امور مالیاتی مراجعه می کند و فرآیند تجاری سازی در شبکه بانکی را شروع می کند در حالت دوم بر طبق اطلاعات بانکی است که بانک مرکزی احتمالات را در نظر گرفته و حساب را تجاری اعلام می کند.
وی در ادامه اضافه کرد: طبق بخشنامه ای که به بانکها زده شده است تمام تراکنش های بانکی در یک مرحله در بانک مرکزی پردازش می شود و حساب های مشمول به سازمان امور مالیاتی اعلام می شود.
میرزاپور اظهار داشت: سازمان امور مالیاتی باید بتواند با دقت بیشتری تراکنش های بانکی را رصد کند تا سرویس درست ارائه کند؛ در یک بازه زمانی سازمان امور مالیاتی باید حساب شخص و ریز تراکنش ها را ببیند یعنی سازمان امور مالیاتی با دو اهرمی که بانک مرکزی در اختیارش قرار داده است می تواند جلوی بانک متخلف را بگیرد.
وی در ادامه اضافه کرد: درباب دستگاه های کارتخوان طبق بخشنامه هایی که وجود دارد تمام حساب های متصل به دستگاه پوز تجاری قلمداد می شود و تمام حساب های افراد حقیقی بصورت پیش فرض حساب تجاری شمرده می شود و تمام اطلاعات پوزها از بانک مرکزی به سازمان امور مالیاتی داده می شود.
میرزاپور بیان کرد: در این بخش اطلاعات یک ماهه مد نظر نیست و صحت سنجی در یک سامانه و یک دستگاه دیگر صورت می گیرد؛ قدم های اول در حوزه اطلاعات حساب ها انجام شده است و از دستگاه های ذی ربط استعلام گرفته خواهد شد و فرض بر این است که بابت هر تراکنش لازم نیست مستندی به بانکها ارائه شود و همان استعلام از دستگاه مربوطه کفایت می کند و اظهارات شخص پیگیری می شود در موضوع دوم که می تواند راه گشا باشد نوع حساب های بانکی است که بر طبق اطلاعات آنلاین به سازمان امور مالیاتی داده می شود بطور مثال حساب های یارانه و حساب های حقوق و بعضاً حساب های تسهیلات و برگشت اقساط در این سیستم در نظر گرفته می شود و تمام این حساب ها توسط سازمان امور مالیاتی در نظر گرفته می شود.

وی در ادامه اضافه کرد: بابت هر خدمتی که کارمزد دریافت می شود صورت حساب صادر خواهد شد و این چالش بانکها است، مشاهدات میدانی نشان داده است که عمده بانکها صورت حساب را صادر نمی کنند و عملاً ریز تراکنش ها را نمی توانیم آنی دریافت نماییم و چالش هایی وجود دارد.
شرکت های دولتی باید پیش قدم باشند
وی اشاره کرد: چالش بعدی چالش در بحث شناسه کالا و خدمات است که برای آن راه کاری وجود دارد که از نظر مالیاتی می تواند هزینه های قابل قبول و اعتبار مالیاتی بوجود آورد و قابل شناسایی باشد که این راه کار شناسه اختصاصی لازمه سازمان مالیاتی است تا وقتی که کد شناسه اختصاصی برای افراد تعریف نشود این موانع برطرف نمی گردد.
میرزاپور اضافه کرد: اگر مالیات سنگین برای تنبیه در نظر گرفته نشود اختلال های موجود برطرف نخواهد شد و برای کسانی که قواعد را رعایت کرده اند تشویق در نظر گرفته شود مانند معافیت های مالیاتی معافیت از قبیل خوش حسابی و….
وی در آخر اظهار داشت: برای ایجاد سامانه های مالیاتی باید موانع برداشته شود برای مثال تا وقتی که نتوانیم از نظر حاکمیت شرکت های دولتی را ملزم به رعایت قواعد نماییم نمی توانیم به سراغ بخش خصوصی برای پرداخت مالیات ها برویم یعنی شرکت های دولتی باید پیشتاز باشند.
در ادامه علی ملک زاده، پژوهشگر اقتصادی اظهار داشت: برای اجرای قانون تصویب شده ضمانت اجرا لازم است و در بحث سامانه مودیان باید ضمانت اجرا قابل رؤیت باشد مانند قانون مالیات بر خانه های خالی اول باید مالیات خانه های خالی را اعلام نماییم، باید مالک تشخیص داده شود و بعد اجرا شود. خانه خالی را نمی توان با قبض برق یا آب تشخیص داد و نحوه اجرائی آن نیز مهم می باشد.
وی بیان کرد: در بحثی که میان بانک و سازمان مالیاتی وجود دارد احیانا رصد مالیاتی حساب ها و جداسازی تجاری و غیر تجاری صورت گرفت می تواند موفق باشد از طرف دیگر بحث کارمزدهای رمز ارزها و دلار و سکه است که رهگیری آنها به سختی صورت می گیرد و سازمان مالیاتی با مشکل رو به رو است و تا وقتی فرهنگسازی و شفاف سازی نشود تعهدات مالیاتی صورت نخواهد گرفت ولی ظاهراً سازمان امور مالیاتی اگر دراین زمینه نظر مثبتی در مورد پردازش ها داشته باشد می تواند حساب هایی که الگوی خاصی دارند را شناسایی کند و بر طبق جمع بندی سالیانه مالیات تعیین کند.
ملک زاده اظهار داشت: هنوز سامانه ها به یکدیگر متصل نیستند و این یک ضعف جدی است که باید برطرف شود. تا وقتی سامانه ها متصل نباشند نمی توان اتفاق قابل توجهی رقم زد.

منبع: